تغییرات حوزه دندانپزشکی با پیشرفت تکنولوژی تا سال 2029
تغییرات حوزه دندانپزشکی با پیشرفت تکنولوژی تا سال 2029
در دنیای پزشکی تغییرات، فن‌آوری‌های جدید و فرصت‌های درمان موفق‌آمیز همیشه جذاب و مورد توجه بیشتر افراد است. با رشد سریع تکنولوژی و ورود هوش مصنوعی آینده دندانپزشکی نیز با تغییرات و فن‌آوری‌های گوناگونی همراه بوده و هنوز نیز ادامه دارد.
در این مطلب قصد داریم 6 مورد از تغییرات حوزه دندانپزشکی با پیشرفت تکنولوژی را تا سال 2029 بررسی کنیم و ببینیم آینده دندانپزشکی چگونه خواهد بود.
6 تغییر مهم در آینده دندانپزشکی با رشد فناوری
آینده پژوهان حوزه دندانپزشکی مانند Bertalan Meskó آینده‌ی درخشانی را برای این حوزه از پزشکی پیش‌بینی کرده‌اند، تا جایی‌که پیشرفت‌های تکنولوژیکی امکان درمان‌هایی را فراهم خواهد کرد که قبلاً هرگز آن را ندیده‌ایم.
در آینده دندانپزشکی چندین فن‌آوری نوآورانه دیده می‌شود که راه خود را برای ورود به مطب‌های دندانپزشکی در سراسر جهان پیدا می‌کنند. بیشتر این ایده‌ها برای آینده دندانپزشکی از دندانپزشک‌هایی است که اکنون از این فناوری در مطلب‌های خود استفاده می‌کنند و یا قصد دارند به زودی این تغییرات و پیشرفت‌ها را اجرا کنند.
1. دندانپزشکی ترمیمی
دندانپزشکی ترمیمی (regenerative Dentistry) رشته جدیدی است که هدف آن پیش آگاهی، تشخیص و درمان بیولوژیکی برای دندان‌های آسیب دیده است که نیاز به ترمیم‌های کامل (Full coverage) تاج دندان ندارند و امکان ایجاد دندان‌های «خود ترمیم شونده» را فراهم می‌سازد.
محققان دانشگاه هاروارد و دانشگاه ناتینگهام قبلاً یک پُرکننده دندان ساخته‌اند که به دندان‌ها اجازه می‌دهد تا به مرور ترمیم شوند. این فرآیند سلول‌های بنیادی را تحریک می‌کند که باعث رشد عاج شده و امکان «دوباره رشد دندان» را برای دندان‌های آسیب دیده فراهم می‌سازد.
در حالی‌که فناوری‌های بازسازی دندان هنوز در مراحل اولیه هستند، آینده‌پژوهان دندانپزشکی پیش‌بینی می‌کنند که دندانپزشکی ترمیمی راه خود را به جریان اصلی درمان باز خواهد کرد و به درمانی پرطرفدار برای بیماران در سراسر جهان تبدیل خواهد شد.
2. گردش کاری و دندانپزشکی دیجیتال
گردش کار دیجیتال یا Workflow فرآیندی است که بیشتر کارهای توسط فناوری‌های دیجیتال برای هدایت اتوماتیک انجام می‌گیرد. آینده‌پژوهان دندانپزشکی معتقد هستند که در چند سال آینده شاهد تغییر روزافزون گردش کار دیجیتال در دندانپزشکی و دیجیتالی شدن حرفه دندانپزشکی همراه با استفاده از هوش مصنوعی (AI) در تجزیه و تحلیل اشعه ایکس، اسکن و نمونه‌گیری خواهند بود.
گردش کار دیجیتال و فناوری CAD (Computer Aided Design) و CAM (Computer Aided Manufacturing) باعث سرعت بخشیدن به روش‌های تشخیص و درمانی دندانپزشکی می‌شود که در حال حاضر چندین هفته طول می‌کشد. این در حالی است که متخصصان دندانپزشکی با استفاده از گردش کار دیجیتال می‌توانند کیفیت ویزیت و مراقبت از بیمار را بهبود بخشند و به همان نسبت کارآیی خود را افزایش و تشخیص‌های دقیق‌تری داشته باشند.
بسیاری از دندانپزشکان در حال حاضر جریان‌های کاری دیجیتالی را اجرا می‌کنند که به آن‌ها امکان می‌دهد به راحتی با تکنسین‌های آزمایشگاه ارتباط برقرار کنند، ترمیم‌های CAD/CAM (طراحی به کمک رایانه/تولید به کمک رایانه) را انجام دهند و اسکن داخل دهانی را بهبود بخشند که این همان آغاز یک جنبش بسیار بزرگ‌تر در آینده دندانپزشکی خواهد بود.
یکی از مهم‌ترین تغییرات اخیر در حرکت به سمت دندانپزشکی دیجیتال، امکان استفاده از روکش دندان در یک‌بار ویزیت است. در واقع با استفاده از فناوری CAD/CAM، دندانپزشک می‌تواند یک روکش سفارشی را به‌صورت سه بعدی در محل اسکن کند، فرم دهد و براساس قالب‌گیری آن را بسازد و بیمار را از چندین هفته انتظار نجات دهد.
3. پایش نشانگرهای التهابی و نشانگرهای زیستی
با پیشرفت فناوری در حوزه دندانپزشکی، دندانپزشکان باید انتظار بهبود نظارت بر بیمار و توانایی تشخیص بیماری‌های دندانی و سیستمیک را با دقت بیشتری داشته باشند.
با نظارت بر نشانگرهای التهابی (inflammatory markers) و نشانگرهای زیستی (biomarkers)، دندانپزشکان می‌توانند سلامت بیمار خود را به‌طور دقیق تری درک کنند. به‌عنوان مثال، بزاق بیمار را به صورت غیرتهاجمی جمع‌آوری کرد و برای به دست آوردن عکس فوری از میکروبیوم دهان بیمار از آن استفاده کرد که می‌تواند اطلاعاتی مانند تجزیه کلاژن، سطح آنزیم و نشانگرهای التهابی مختلف را نشان دهد.
همان‌طور که امروزه بیشتر بیماری‌های دندانی پس از وارد شدن آسیب تشخیص داده می‌شوند، آینده‌پژوهان دندانپزشکی از راه حل‌هایی مانند آزمایش بزاق حمایت می‌کنند که سطوح بالای فعالیت آنزیمی، التهاب اولیه، تجزیه کلاژن یا سایر پیش‌زمینه بیماری‌های دندانی جدی ر را بررسی می‌کند.
4. دندانپزشکی از راه دور
دندانپزشکی از راه دور با مراجعه به دندانپزشک و گرفتن مشاوره مجازی با پزشک، مراقبت‌های دندانی و دهانی در دسترس بیشتری را در اختیار بیماران قرار می‌دهد. در واقع به جای اینکه بیمار منتظر یک قرار ملاقات فیزیکی باشد، می‌تواند با متخصص دندانپزشکی خود از طریق تلفن هوشمند یا وب کم صحبت کرده و بازخورد فوری دریافت کند.
این فناوری در حال حاضر به‌راحتی در دسترس است و با گذشت زمان پیشرفته‌تر خواهد شد. دندانپزشکی از راه دور به بیماران اجازه می‌دهد تا به پزشک بیشتر اعتماد کنند و یک خط ارتباطی درمانی مکرر ایجاد شود.
5. CRISPR و فناوری ویرایش ژن
CRISPR و فن‌آوری‌های ویرایش ژن پتانسیل فوق العاده‌ای در صنعت دندانپزشکی دارند. هدف اصلی پشت این فناوری‌ها این است که کد ژنتیکی را برای تولید نتایج مطلوب از نظر بیولوژیکی اصلاح کنند.
محققان قبلاً مطالعه استفاده از CRISPR را برای غیرفعال کردن ژن‌های مختلف مرتبط با سرطان دهان آغاز کرده‌اند. از دیگر کاربردها این فناوری می‌توان به تغییر باکتری‌های مسئول تشکیل پلاک و استفاده از این فناوری برای جلوگیری از بیماری پریودنتال و پوسیدگی دندان اشاره کرد.
فناوری‌های ویرایش ژن مانند CRISPR این امکان را فراهم می‌سازد که باکتری‌های تشکیل‌دهنده پلاک از بین برود و حتی ژن‌های مختلف دهان مرتبط با سرطان حذف کرد. تصور کنید این را به بیماران دندانپزشکی فعلی خود ارائه دهید و در نتیجه باعث بهبود کیفیت زندگی آن‌ها خواهید شد. با پیشرفت این فناوری، امکانات واقعاً بی پایان خواهد بود.
6. دوربین های داخل دهانی پیشرفته
به جای استفاده از آینه‌های نامناسب برای دیدن داخل دهان بیماران، آینده دندانپزشکی با نوآوری با دوربین‌های داخل دهانی به سرعت در حال پیشرفت است. این دوربین‌ها این امکان را در اختیار دندانپزشکان قرار می‌دهند که با وضوحی بسیار بیشتر از چشم انسان به دندان‌های بیماران نگاه کنند.
این دوربین‌ها علاوه بر اینکه باعث می‌شوند پزشک به‌راحتی داخل دندان‌های بیمار خود را بررسی و مشاهده کند این ویژگی را برای بیماران فراهم می‌سازد که راحت‌تر و بدون درد ناشی از باز کردن طولانی مدت دهان‌شان در مطلب بنشینند.
با دوربین‌های پیشرفته داخل دهانی، دندانپزشکان می‌توانند سلامت دهان و دندان بیماران خود را با جزئیات بیشتری بررسی کنید و مشکلات احتمالی را زودتر تشخیص دهید. همچنین در حین معاینه و درمان احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند و اقدامات دندانپزشکی را با دقت بیشتری انجام دهند.
